Pulmoner Hipertansiyon

PULMONER HİPERTANSİYON ( PAH ) TANISI OLAN HASTALARA ÖNERİLERİMİZ...

Aşağıdaki belirtilerden herhangi biri varsa, en yakındaki acil servise gidin ve oradan PAH doktorunuzun aranmasını isteyin 

• Göğüs ağrısı

• Kalbin hızlı ya da düzensiz atması

• Baygınlık geçirmek ya da fenalaşmak

• Yüksek ya da düşmeyen ateş

• Öksürükte kan gelmesi

• Öksürürken koyu renkli balgam çıkarmak

• Bronşit ya da göğüste dolgunluk

• Olağandışı (alışmadığınız tarzda) nefes darlığı

• Vücutta olağandışı sıvı tutulumu (bacaklarda şişme gibi)

SOĞUK ALGINLIĞI ve GRİP durumunda NE yapılmalıdır?(1)

Soğuk algınlığı ya da grip, PAH'lı hastalarda önemli sorunlar yaratabilir. Soğuk algınlığına ya da gribe yakalandığınızda burnunuz tıkandığından nefes almanız güçleşir. Daha çabuk yorgun düşersiniz. Ayrıca, PAH'lı hastaların, reçetesiz satılan soğuk algınlığı ilaçlarını kullanmadan önce doktorlarına danışmaları önerilmektedir. Yapılacak en iyi şey, mümkün olduğunca soğuk algınlığı ya da gripten korunmaya çalışmaktır. Bu konuda aşağıdaki yöntemler yararlı olabilir:

• Ellerinizi sık sık yıkayın, yıkamanız mümkün olmadığında antibakteriyel jel kullanın.

• Çocuğunuz, akrabanız ya da bir arkadaşınız hastalandığında, onlara bir başkasının bakmasını sağlayın.

• Kendinize ve ailenizdekilere her yıl grip aşısı yaptırın. PAH tedavinizi yürüten doktordan, soğuk algınlığı ya da gribe yakalandığınızda kullanmanız gereken ilaçları mutlaka öğrenin.

ACİL SERVİSE giderken NASIL hazırlanmalıyım?

PAH yaygın olarak görülen bir durum değildir. PAH'lı hastaların kullandıkları ilaçları, acil servisteki sağlık ekipleri bilmeyebilirler. Dolayısıyla, PAH'lı hastaların acil servise başvurduklarında hazırlıklı olmaları gereklidir. Bu konuda karşılaşacağınız zorluklarla başetmek için şu önlemleri alabilirsiniz:

• Doktorunuzdan acil durumlarda kendisine ulaşabileceğiniz telefon numarasını öğrenip rehberinize ve cep telefonunuza kaydedin.

• Acil servise gider gitmez oradaki doktordan, PAH uzmanınızı aramasını isteyin.

• Tedavinizi yürüten doktordan durumunuzla ilgili yazılı bir belge isteyin ve bunu acil servistekilere verin. Bu belge şu tür konuları kapsamalıdır:

  1. Size verilmiş olan ilaçların adları

  2. Acil durumda aranması gerekenlerin (örneğin, aileden biri, doktorunuz) adları ve telefon numaraları.

• Mümkünse, bir PAH uyarı kartı taşıyın. PAH doktorunuzdan bu kartta nelerin yazılı olması gerektiğini öğrenin.

• En yakınınızdaki acil servisle önceden görüşüp durumunuzu anlatın.

DOKTORA NE ZAMAN gitmeliyim?

Her bulgu ve belirtide acil servise gitmeniz gerekmez. Ancak, emin değilseniz, sorunun kendi kendine geçmesini beklemek yerine, doktorunuza başvurmanız doğru olur. Aşağıdakilerden herhangi biri varsa, doktorunuzu ya da PAH uzmanınızı mutlaka arayın:(1)

• Gebelik

• İshal

• PAH'da kötüleşmeye olduğunu gösteren belirti ve bulgular

• Oksijen satürasyonunuzun belli bir düzeye düşmesi (bu düzeyin ne olduğunu doktorunuzdan öğrenmelisiniz)

• İlaçlarınızı değiştirmeniz ya da yeniden almanız gereken durumlar

• Diş ya da başka bir cerrahi girişim gerekmesi

Sonuç olarak,

• Hastalığınızı kabul etmek

• Hastalığınızla ilgili önemli noktaları öğrenmek

• Yaşamınızı uygun şekilde düzenlemek

• Doktorunuza başvurmanız gereken durumları bilmek

• Kontrollerinize düzenli giderek tedavinize aksatmadan devam etmek

• Ailenizden ve yakınlarınızdan destek almak hastalığınızla baş etmenizi kolaylaştıracak ve yaşam kalitenizi artıracaktır.​​​​​​​

YOLCULUK(1)

PAH'lı hastalar araba, tren, uçak ya da gemiyle yolculuk öncesinde özel plan yapmalıdırlar. Yolculuk planlarınızı mutlaka doktorunuzla görüşün. Doktorunuzla özellikle şu konuları görüşün:(1)

• Oksijen kullanma gereği

• Yanınıza almanız gereken ilaç miktarı

• Uçuş yüksekliğiniz (uçakla yolculukta) ve gideceğiniz yerin deniz seviyesinden yüksekliği

• Yolculuk sigortası gibi...

YOLA ÇIKMADAN ÖNCE(2)

 Doktorunuza yolculuk yapabilecek durumda olup olmadığınızı sorun. Yüksek rakımlı yerler sizin için güvenli olmayabilir.

 Yola çıkmadan önce rutin tıbbi testlerinizi tamamlayın.

 Gecikmeleri de göz önünde bulundurarak, yanınıza yolculuk boyu yetecek kadar ilaç alın.

 Gümrük memurlarına kolaylık sağlamak için ilaçlarınızı orijinal kutularıyla alın.

 Oksijen tüpü gibi ekstra tıbbi donanım ya da gereçleri yanınıza aldığınızdan emin olun.

 Doktorunuzdan durumunuzu, her bir ilacın adını ve dozunu, oksijen gereksiniminizi, doktorunuzun adını ve telefon numarasını ve havayolu personeli, gümrük memurları ya da sizinle ilgilenmesi gerekebilecek doktorlar için önemli olan diğer bilgileri içeren bir mektup isteyin.

 Birlikte seyahat ettiğiniz kişilerin, PAH konusunda bilgili olduklarından ve acil durumda ne yapılması gerektiğini bildiklerinden emin olun.

 Mümkünse, gideceğiniz yerdeki bir ilgili uzmanının adını öğrenin.

 Gezinizi dikkatle planlayın. İstediğiniz her yeri görecek enerjiniz olmayabilir. Dolayısıyla, en çok nereleri görmek istediğinizi önceden saptayın.​​​​​​​

Uçakla YOLCULUK

• Havayolu şirketinden, uçağa binişte ve inişte tekerlekli sandalye sağlamasını isteyin.

• Havaalanında sıkıntı yaşamamak için bagaj teslimi, işlemler ve diğer kontroller için her zaman fazladan zaman ayırın.

• Yolculukta çıkabilecek küçük pürüzlerin sıkıntı yaratmasına izin vermeyin. Uzun kuyruklar, rötarlar ve başka sorunlar çıkabileceğine baştan hazırlıklı olun.

• Valizlerinizin kaybolma olasılığını düşünerek, ilaçlarınızı el bagajınızda taşıyınız.

PULMONER EMBOLİ (PE) hakkında bilmeniz gerekenler

Uçak yolculuğu bacaklarda kan pıhtısı oluşma riskini artırır. Bu duruma derin ven trombozu (DVT) denir. Bu pıhtı akciğerlere kadar gidip, pulmoner emboli (PE) denen duruma yol açabilir. Düşük hava basıncı kanın pıhtılaşma olasılığını artırdığından, uçak yolculuğunda PE riski daha fazladır. Dar yerlerde oturmak ve uçuş sırasında bacakları fazla hareket ettirememek de riski artırır. Bu sorunu ortadan kaldırmak için yapabilecekleriniz şunlardır:

• Kompresyon (varis) çorapları giyin.

• Saatte birkaç kez bacaklarınızı hareket ettirin.

• Saatte bir kalkıp uçakta yürüyün.

• Kolayca kalkıp hareket edebilmek için koridor tarafında yer isteyin.

• Uçakta vücudunuzun susuz kalmaması için uçuştan önce ve uçuş sırasında su için.

PAH ile YAŞAMAK

PAH'ta egzersiz, yolculuk, hatta günlük yaşam etkinlikleri gibi birçok şey size zor görünebilir.
PAH ile yaşamınızı sürdürmenizi kolaylaştırabilecek ipuçları:

• Nefessiz kaldığınızda ara verin, oturun ve dinlenin. Nefes nefese kalmaktan kaçının.

• Sigara içmeyin ve sigara içilen ortamlarda bulunmayın.

• Toz, duman ve ağır kokulardan kaçının.

Günlük yaşamı kolaylaştırmak için:

• Ev işlerinizi hafifletin.

• Ağır tabak-çanak gibi nesneleri daha hafifleriyle değiştirin.

• Çok kullandığınız eşyaları kolayca erişeceğiniz yerlere koyun.

• İşlerinizi kolaylaştıracak düzenlemeler yapın. Örneğin, haftalık yemek listesi yapmak alışverişte kolaylık sağlar.

Zaman ve enerji tasarrufu sağlayacak yöntemler bulun:

• İhtiyacınız olan maddelerden yedek bulundurun.

• Eve teslim hizmetlerinden yararlanın